"Thoát" để chiến thắng bản thân

“Thoát” tức là tự thoát mọi nơi, mọi lúc để tâm hồn thanh thản và để biến những vấn đề phức tạp thành đơn giản, để đầu óc thông thái hơn… Nếu chúng ta làm được như vậy tức là “biết đủ, biết dừng, biết đổi mới phù hợp thực tế”.
 
- Trích PV TS. Nguyễn Đức Hưởng - Phó Chủ tịch Thường trực HĐQT LienVietPostBank trên "Báo Doanh nhân Sài Gòn"-

1. Ông bình luận thế nào về sự "ít hào hứng" của các NH với việc cho người nông dân vay vốn? 

Đúng là không nhiều ngân hàng hào hứng với việc cho người nông dân vay vốn. Theo tôi, có hai lý do chính. Thứ nhất, hiện nay ở Việt Nam rất ít ngân hàng thương mại có mạng lưới ở khắp các tỉnh trên cả nước nên chi phí vốn sẽ tăng lên khi cán bộ tín dụng phải di chuyển xa và khó khăn cho việc quản lý vốn vay. Thứ hai, tâm lý cho vay nông nghiệp nông thôn thường chịu rủi ro cao do thiên tai dịch bệnh và giá cả sản phẩm nông nghiệp không ổn định.
 
Cách đây 10 năm, xuất hiện trạng thái các ngân hàng nông thôn sang tên đổi chủ, các ngân hàng nông nghiệp vây giáp thị trường thành thị, nhưng không thành công. Việt Nam chủ trương đẩy mạnh nông nghiệp, LienVietPostBank có vẻ như dẫn đầu xu hướng NH thành thị trở lại vây giáp thị trường nông thôn?

LienVietPostBank đánh giá rất cao thị trường nông nghiệp nông thôn và tôi ý thức được rằng không phải ngân hàng là ân nhân của nông dân mà chính nông dân mới là ân nhân của ngân hàng. Đầu tư cho vay nông nghiệp nông thôn tuy có nhiều rủi ro khách quan nhưng cho vay nông dân chính là hoạt động bán lẻ hiệu quả. “Bỏ trứng vào nhiều giỏ” là cách mà LienVietPostBank và Agribank đi đầu khai thác thị trường nông thôn. Với lợi thế khai thác trên 10.000 điểm giao dịch Tiết kiệm Bưu điện có mạng lưới tận xã phường trong cả nước, LienVietPostBank không chỉ hoạt động cho vay mà còn huy động vốn. Chúng tôi đúc kết được bài học “huy động vốn của người nghèo mới là nguồn vốn bền vững” vì đồng tiền mà người nghèo gửi ngân hàng mới là đồng tiền đúng nghĩa tích lũy để dành. Đó cũng là lý do mấy năm trước đây, khi cả hệ thống ngân hàng thương mại bị bẫy thanh khoản thì LienVietPostBank vẫn dư nguồn thanh khoản.
 
Lần đầu tiên ở Việt Nam, LienVietPostBank là NHTMCP có chính sách bảo hiểm miễn phí cho khoản vay. Người ta bảo ông chơi ngông. Ông nghĩ gì về điều này? 

Tôi nghĩ đến tương lai ngày càng nhiều công ty bảo hiểm đến với người nông dân để người nông dân bớt khó khăn hơn, ngân hàng có việc làm và khi người dân quen dần với việc mua bảo hiểm khi vay vốn thì công ty bảo hiểm sẽ bán được nhiều hơn. Một mũi tên trúng 3 đích. Cả 3 đối tượng là nhà nông, nhà ngân hàng, nhà bảo hiểm đều có lợi. Tại sao không?
 
Các nước khác có chính sách riêng cho ngân hàng nông thôn, không đưa ra yêu cầu ngặt nghèo như thành thị nhưng ở Việt Nam vẫn là chính sách cào bằng. Ông bình luận thế nào về điều này?

Đúng là các nước có chính sách riêng bảo hộ nông nghiệp, trong đó có chính sách đối với các doanh nghiệp phục vụ nông nghiệp nông thôn và ngân hàng. Ở Việt Nam, chúng ta đã có nhiều chính sách ưu đãi phát triển nông nghiệp nông thôn nhưng chưa đồng bộ và nguồn thu ngân sách hạn chế nên “cái khó bó cái khôn”. Các ngân hàng muốn tồn tại phát triển thì phải biết “liệu cơm gắp mắm”, hôm nay ăn ít đi thì ngày mai sẽ có cơ hội lựa chọn nên ăn cái gì thì ngon và phù hợp. 

Muốn phát triển nhanh phải đầu tư nhiều, trong khi nông nghiệp là lĩnh vực rủi ro cao. Dưới góc độ người trong cuộc, theo ông nên xử lý vấn đề này như thế nào?

Đúng vậy. Muốn phát triển nhanh thì phải đầu tư nhiều nhưng phải giữ nguyên tắc như tôi đã nêu ở trên (Không bỏ trứng vào một giỏ). Vì vậy, đối với một ngân hàng thương mại, vốn đầu tư vào nông nghiệp nông thôn không quá 50% thì sẽ san sẻ được rủi ro. Bên cạnh đó, rủi ro ở nông nghiệp nông thôn tuy nhiều, nhưng nguyên nhân chủ yếu là do thiên tai, mất mùa. Tuy nhiên, chưa bao giờ nông nghiệp Việt Nam mất mùa liên tục 3-5 năm (thường thì 1 năm mất mùa thì 1 năm trúng mùa). Chính vì thế nông dân vẫn có khả năng trả nợ.

2. Người ta nói, dẫn đến tình trạng của NHTM hiện nay 1 phần lỗi lớn là bởi quản trị. Vậy ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?

Quản trị là vấn đề muôn thuở của các doanh nghiệp nói chung. Phải đổi mới thì mới phát triển được. Các ngân hàng thương mại bị lỗ một phần lỗi do quản trị là “đúng” nhưng chưa “trúng” vì cốt lõi vẫn là từ sức khỏe của nền kinh tế nói chung và các doanh nghiệp nói riêng. Thực trạng tại Việt Nam, đa số các doanh nghiệp kinh doanh bằng 90% vốn vay trong tỷ trọng vốn. Khi doanh nghiệp gặp khó khăn mà ngân hàng không khó khăn theo mới là chuyện lạ. Vấn đề cốt lõi ở đây là phải có chính sách kinh tế đột phá kích cầu, kích thích sản xuất thì khó khăn mới được tháo gỡ.
 
3. Hiện có trên 300 định nghĩa khác nhau về văn hóa doanh nghiệp. Góc nhìn của LienVietPostBank về vấn đề này như thế nào?

Văn hóa doanh nghiệp (VHDN) sẽ tạo nên thương hiệu của doanh nghiệp. Theo cá nhân tôi định nghĩa, thương hiệu là cái “hiệu” được “thương”.
Doanh nghiệp phải định hình được VHDN, có VHDN thì mới tạo ra môi trường làm việc văn hóa và có những phương châm, định hướng cụ thể. VHDN thể hiện văn hóa của một hệ thống, một thể chế và có ảnh hưởng văn hóa của người đứng đầu. VHDN phải được định hình và hoàn thiện liên tục.
Đối với LienVietPostBank, VHDN phải được xây dựng từ những cái nhỏ nhất vì “tất cả những chuyện lớn đều bắt đầu từ những chuyện nhỏ mà thành”. Kinh nghiệm của cá nhân tôi, nếu muốn biết văn hóa của một doanh nghiệp nào đó, khi chưa có thời gian nghiên cứu cáo bạch, chưa biết văn hóa của người đứng đầu thì chỉ cần tiếp cận 3 nơi sẽ nhận rõ, đó là: bảo vệ, lễ tân và nhà vệ sinh.


Xây dựng VHDN, giá trị cốt lõi của LienVietPostBank là gì, cách nào để phân biệt nó với các tổ chức khác trong lĩnh vực ngân hàng?
Giá trị cốt lõi của VHDN đối với LienVietPostBank là xuất phát từ con người, vì con người để phục vụ lợi ích doanh nghiệp, xã hội và người lao động, đảm bảo ích nước lợi nhà. Cách để phân biệt văn hóa doanh nghiệp đó là: tạo sự khác biệt tích cực, cái khác biệt riêng có của văn hóa doanh nghiệp của LienVietPostBank đó là xác định phương châm hoạt động tạo mục tiêu ngay trong tư tưởng hành động của mỗi cán bộ nhân viên. Theo đó, thực hiện các phương châm tôn chỉ:
·         Đối với xã hội: Thượng tôn Pháp luật, Gắn xã hội trong kinh doanh
·         Đối với thương trường: chỉ có đối tác, không có đối thủ
·         Đối với cán bộ nhân viên gắn bó lâu dài với LienVietPostBank: sống bằng lương, giàu bằng thưởng
Ba điều hướng tâm của LienVietPostBank
·         Không có con người, dự án vô ích
·         Không có Khách hàng, ngân hàng vô ích
·         Không có Tâm – Tín – Tài – Tầm: LienVietPostBank vô ích

4. Thời điểm LPB tài trợ xây dựng trường học cho tỉnh nghèo cũng là lúc nền kinh tế suy thoái. Dành 1 lượng khá lớn cho hoạt động xã hội, điều gì giúp LPB có sự ủng hộ của các thành viên HĐQT? Một lượng tiền lớn làm từ thiện trong bối cảnh hoạt động NH khó khăn, các ông làm thế nào để có tiền làm từ thiện? Khó khăn đối với 1 NH vừa làm kinh doanh vừa làm công tác xã hội là gì? Số người chung quan điểm với ông ít hơn quan điểm trái chiều, thậm chí cho rằng hỗ trợ xây trường học cho địa phương nghèo là 1 cách PR cho LPB và bản thân ông. Điều này có làm ông bận tâm?

Tôi suy nghĩ đơn giản rằng, ai có “tâm” thì không có thời gian để “bận” vì họ phải dành thời gian hướng vào điều tốt đẹp hơn và làm thêm một điều gì đó dù nhỏ nhưng có ích. “Gắn xã hội trong kinh doanh” là tôn chỉ hoạt động của LienVietPostBank được truyền vào bởi ông Dương Công Minh – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Him Lam và Chủ tịch HĐQT Ngân hàng Bưu điện Liên Việt. LienVietPostBank có thực lực mạnh và sự đồng thuận cao trong nội bộ HĐQT và đặc biệt vì quyền lợi chung nên làm việc gì cũng dễ dàng, đơn giản. Đóng góp cho xã hội cũng chính là đóng góp cho quê hương, cho con người và cho chính doanh nghiệp của mình tốt lên thì tại sao lại không làm.
Khi đi làm từ thiện xã hội thông qua việc xây trường học, chúng tôi chưa bao giờ nghĩ là đi PR. Tuy nhiên, nếu PR chiều sâu bằng những sản phẩm và việc làm có ích cho xã hội thì tôi nghĩ là ai cũng muốn làm và nên làm.

IMG_0076.png

5. Là người của ngân hàng, nhưng ông lại nói nhiều đến chuyện về văn hóa, nhân sinh…, thậm chí còn soạn đại cương văn hóa cho LienVietBank. Xin hỏi ông có gì liên quan giữa các con số, tiền và văn hóa không?

Nếu nói liên quan thì vạn vật xoay vần trong bù trừ đều có sự liên quan nhất định. Vì vậy, những con số kế toán hay số phận đều là số đẻ ra tiền hoặc làm hao hụt đồng tiền và “phú quý sinh lễ nghĩa” tức là khi có tiền thì người ta nghĩ đến đời sống tinh thần nhiều hơn và nâng cao đời sống tinh thần bền vững. Như thế, văn hóa được chú ý và trau chuốt hơn. Ngược lại, văn hóa quyết định và nâng tầm những con số và số tiền. Mối quan hệ này rất biện chứng và cần thiết đặc biệt tất cả đều liên quan đến nhân sinh vì tất cả là “từ con người” và “vì con người”.

6. 10 năm Ngày Doanh nhân Việt Nam, người ta đang nói nhiều đến việc xây dựng một nền văn hóa doanh nhân, một triết lý kinh doanh cho giới doanh thương Việt Nam. Theo ông, doanh nhân nên là những “chiến binh” bằng mọi giá phải chiến thắng hay doanh nhân là những người chân thật, hiền lành và trung thực?

Doanh nhân thành công theo đúng nghĩa phải hội tụ tất cả các yếu tố trên tức là: Doanh nhân là người chiến binh luôn quyết tâm chiến thắng những biết giá phải trả chứ không phải bằng mọi giá. Đồng thời, doanh nhân là người trung thực, hiền lành và chân thật. Doanh nhân phải hội tụ đủ 4 chữ “T” gồm “Tâm – Tín – Tài – Tầm”.

7. Nghe nói, ông có dự định mở một vườn thuốc nam? Đó có phải là chữ “Thoát” mà ông hay dùng khi nói về quan điểm sống của mình?

Tôi không có dự định mở một vườn cây thuốc nam riêng cho mình nhưng tôi đã đầu tư mở nhiều vườn cây thuốc ở những trạm xá mà LienVietPostBank đã tài trợ hàng trăm xã nghèo để cứu được nhiều người dân nghèo. Tôi đang viết một cuốn sách về cái chữ mà chưa ai biết, đó là chữ “Thoát”, tức là tự thoát mọi nơi, mọi lúc để tâm hồn thanh thản và để biến những vấn đề phức tạp thành đơn giản, để đầu óc thông thái hơn. Đó cũng là cách để chiến thắng bản thân mình, đồng thời thoát ra khỏi cái “tôi”, thậm chí cả cái “chúng ta” nhỏ mọn và hướng đến những điều tốt đẹp hơn chứ không phải là thoát tục là “về vườn” trồng cây thuốc nam… Nếu chúng ta làm được như vậy tức là đã “biết đủ, biết dừng, biết đổi mới phù hợp thực tế”.

Hải Vân - Báo Doanh nhân Sài Gòn

Số lượt đọc: 32 Cập nhật lần cuối: 27/10/2014